در زمستان سال ۱۳۷۷ هسته آغازین موسسه خانه فرهنگ گیلان به همت گروهی از اهل قلم، هنرمندان و فرهنگ‌دوستان گیلانی شکل گرفت و از پاییز سال ۱۳۸۰ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
خانه فرهنگ گیلان با هدف همسو کردن کوشش‌های فردی و بهره بردن از توان گروهی اهل قلم، هنرمندان و فرهنگ‌دوستان در جهت تعالی فرهنگ و هنر استان از طریق کمک به عرضه آثار هنری و فرهنگی، فراهم کردن زمینه گفت‌وگو و نقد و نظر درباره این آثار و ارایه راهکارهایی برای افزایش ارتباط دوسویه آن‌ها با جامعه مخاطب تاسیس شده است. گسترهی فعالیت خانه رشته‌ها و گرایش‌های متنوع و تخصصی هنر و فرهنگ در هر سه سطح بومی، ملی و جهانی است و برای دسترسی به اهداف یاد شده از روش‌های زیر بهره می‌برد:
الف. کشف استعدادهای خلاقه‌ و کمک به شکوفایی و تقویت آن‌ها از طریق برگزاری نشست‌ها و کلاس‌های آموزشی و کارگاه‌های عمومی و تخصصی
ب. حمایت از عرضه و معرفی آفرینش‌های ادبی و هنری و مباحث فرهنگی با برپایی نمایشگاه، نمایش آثار، برگزاری نشست‌ها و...
پ. کمک به ارتباط دوسویه آفرینشگران و جامعه مخاطب مباحث و آثار هنری و فرهنگی با فراهم کردن زمینه گفت‌وگو و نقد و نظر سازنده و موثر به‌ویژه از راه تقویت ارتباط‌های بین رشته‌ای
ت. برگزاری مراسم یادمان و تقدیر از هنرمندان پیش‌کسوت به‌منظور احیا و پیوند میراث فرهنگی و هنری آنان با نسل‌های آینده
ث. تشکیل کتابخانه تخصصی و آرشیو صوتی، تصویری و دیجیتال میراث فرهنگی و هنری
ج. مشارکت با نهادها و سازمان‌های فرهنگی و هنری برای مدیریت در برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری بین‌المللی، ملی و استانی
چ. فعالیت‌های انتشاراتی به‌صورت انتشار جزوات، کتب و نشریات، راه‌اندازی پایگاه اینترنتی، تولید فیلم و محصولات رایانه‌ای و...
ح. ارتباط و همکاری موثر فرهنگی با نهادهای مشابه و مرتبط با توجه ویژه به سازمان‌های مردم‌نهاد و مراکز پژوهشی و دانشگاهی.