خبر و گزارش موسیقی
۱۳۹۳ پنج شنبه ۲ مرداد
یکشنبه 5 مرداد 1393 ساعت 19 تا 21
خانه‌ی فرهنگ گیلان با همکاری گروه موسیقی خانه
تغذیه: غذای جسم و روح؛ موسیقی: غذای روح و جسم
(موسیقی و تغذیه در فرهنگ و باور ایرانیان)
پژوهش، شرح و کمانچه‌نوازی: یاشار دولتی
سه‌تارتوازی: یاشین دولتی
موضوع کلّی برنامه پژوهشی‌ست در باره‌ی جایگاه غذا و موسیقی به‌عنوان دو عنصر مهم در حیات جسم و روان در فرهنگ و باور ایرانیان که در این زمینه می‌پردازیم به نگرش حکمای قدیم در این مورد تا با توجّه به شناخت طبع، مزاج، اخلاط و عناصر اربعه و ویژگی‌های بدن انسان، مناسب‌ترین غذا و موسیقی برای حصول سلامت و شادابی انتخاب شود که این تفکّر و نگرش با پدیده‌ی صنعتی‌شدن زندگی انسان و غلبه‌ی تکنولوژی بر شیوه‌ی زندگی انسان و به تبع آن با ساخت و تولید غذاها و موسیقی صنعتی، به فراموشی سپرده شده و نوع نگرش انسان به این دو عنصر با حذف باورهای معنوی و متعالی به حالتی بسیار سطحی تبدیل گشته است که حاصل آن چیزی جز رواج روزمرگی، یکنواختی، سطحی‌نگری، افسردگی و بیماری‌های عصبی در سطح جامعه نبوده است.
در این برنامه نقش موسیقی و عنصر مینوی صوت و باورهای آیینی کهن در تبرّک غذا و آداب صحیح مصرف آن، بررسی می‌شود و هم‌چنین با بررسی ریشه‌ها و علّت‌های تأثیرگذار، تلاش می‌شود بار دیگر در زمان مصرف غذا و نیوشیدن موسیقی بیاندیشیم که چه چیزی را در چه زمانی و در چه شکلی بخوریم و بنوشیم و یا به چه گونه موسیقی‌ای در چه زمانی و چه مکانی گوش فرا دهیم تا بیش‌ترین تأثیر را در سلامتی و شادابی ما داشته باشد.
چنان‌که مولانا در دفتر سوم مثنوی معنوی‌‌اش می‌فرماید:
قوّتت از قوّت حقّ می‌زَهَد / نه از عروقی کز حرارت می‌جهد
این چراغ شمس کو روشن بوَد / نه از فتیل و پنبه و روغن بود
قوّت جبریل از مطبخ نبود / بود از دیدار خلّاق وجود
همچنان این قوت ابدال حق / هم ز حق دان نه از طعام و از طبق
جسم‌شان را هم ز نور اسرشته‌اند / تا ز روح و از ملک بگذشته‌اند
چونک موصوفی به اوصاف جلیل / زآتش امراض بگذر چون خلیل
گردد آتش بر تو هم برد و سلام / ای عناصر مر مزاجت را غلام
هر مزاجی را عناصر مایه است / وین مزاجت برتر از هر پایه است
این مزاجت از جهان منبسط / وصف وحدت را کنون شد ملتقت
و هم‌چنین در جایی دیگر می‌فرمابد:
بس حكيمان گفته‌اند اين لحن‌ها / از دوار چرخ بگرفتيم ما
بانگ گردش‌هاي چرخ است اين كه خلق / مي‌سرايندش به تنبور و به حلق
ما همه اجزاي آدم بوده‌ايم / در بهشت اين لحن‌ها بشنوده‌ايم
ناله‌ي تنبور و بعضي سازها / اندكي مانَد بدان آوازها
******
این برنامه، یکشنبه پنجم اَمُرداد ماه جاری، از ساعت هفت تا نُه عصر، در خانه‌ی فرهنگ گیلان، با شرح و کمانچه‌نوازی «یاشار دولتی» که کارشناس ارشد شیمی صنایع غدایی‌ست و نوازنده، تعلیم‌دهنده و سازنده‌ی کمانچه و سه‌تار و پژوهشگر موسیقی سنّتی ایران و نیز، پژوهشگر این برنامه، برگزار حواهد شد و در آن، برادر گرامی ایشان «یاشین دولتی» نیز به سه‌تارنوازی خواهد پرداخت.