گزارش شعر گیلکی
۱۳۹۵ پنج شنبه ۲۳ ارديبهشت
جلسه ی نقد و بررسی مجموعه شعر گیلکی« توکه توکه خون» از حمید مقدسیان، به همت هیئت اجرایی گروه شعرگیلگی خانهی فرهنگ گیلان، ساعت 5:30 عصر روز دوشنبه 20 اردیبهشت 1395 با حضور شاعران و فرهنگ دوستان، در خانهی فرهنگ گیلان برگزار شد. مجری این جلسه، لیلا پورکریمی ضمن خوش آمد و خیرمقدم به مدعوین از حمید مقدسیان دعوت نمود تا در ابتدای جلسه اشعاری از کتاب خود را قرائت کند.
سپس یکی از منتقدهای اصلی این جلسه، غلامحسن عظیمی با دعوت مجری به جایگاه آمد. عظیمی ضمن تبریک به شاعر مجموعهی «توکه توکه خون » به این نکته اشاره کرد که این مجموعه برشی از خلوت شاعرانهی مقدسیان است و شاعر در این مجموعه، کوتاه و با زبان ساده و با کمک از استعاره سخن گفته و در شعرهای کوتاه نیز بدون ایجاد پیچیدگیِ مصنوع و شرح و توضیح با یک نگاه و اشاره، شعرش را بروز داده است. احساس شاعر نیز زمان سرودن ساده بوده است، در تشبیه، ذهن شاعر اغراق نمیکند و به اشارهای مخاطب با دنیای شاعر نزدیک میشود به نوعی، شاعر خودش را خلاصه می کند. در بیشتر جاها، مقدسیان احساس درونش را به دست شعر میدهد و به گمان من عاملی است که باعث شده، شعر در جان مخاطب بنشیند.
عظیمی در ادامه افزود: شاعر در شعرهای کوتاه این مجموعه، می توانست در خلق تصاویر به ایهام و چندمعنایی توجه بیشتری داشته باشد، اما تنها به آرایهی تشخیص بسنده نموده است. مقدسیان در شعرهای کوتاهش هیچ گاه از طبیعت دور نشده و به نوعی طبیعت، تسکین دهنده اوست و در نظر به طبیعت، استفاده از عنصر عاطفه برای شاعر حسی از تاسیانی و نوستالوژی دارد.
عظیمی در انتها گفت: وجه غالب شعرهای این مجموعه نگاه اجتماعی با اندوه عاشقانه به همراه دارد که نشان میدهد شاعر مجموعهی «توکه توکه خون » سراشار از عواطف شاعرانه است و در دنیای شاعرانهی خود زندگی میکند و شعر می سراید .
در ادامه جلسه، دیگر منتقد اصلی، الهام کیانپور، پیرامون این مجموعه صحبت نمود. کیانپور ضمن معرفی کتاب به این مورد اشاره کرد، که ما به این جهت شعر میخوانیم و به خاطر میسپریم و تکرار و زمزمه میکنیم که لذت، درک وحسی تازه از شناخت هستی به ما می بخشد و به تجربیات حسی دیگران پیوندمان میدهد. شاید درهرشعری شاعر ما را به زیبایی و حقایق عمیق رهنمون شود، اما حقیقت بی بدیل و اصیل هر شعر تجربه هایی ست که شاعر در پس کلمات جادویی خود پنهان کرده است.
کیانپور در ادامه افزود: اشعار اين مجموعه در بخشی داراي مضامين و محتوايي طبیعت گرا و در بخش دیگر با رنگ و بويي عاشقانه است كه شاعر از دريچهی خيال خود آن را در قالب سپید ارائه نموده است . ساختار کلی اشعار مقدسیان ساده و روان است و زبان شعر به راحتي با مخاطب ارتباط برقرار كرده و تاکید شاعر در اشعار بیشتر طبیعت گرایی و استفاده از عناصر و پدیده های طبیعی است. عاشقانه هاي او حال و هوايي از شوق و خوف و اميد تومان را به مخاطب القاء مي کند و گاهی نیز رنگ و بوی اجتماعی میگیرد. دراشعار این مجموعه، واژهسازی دیده نمیشود و شاعر با همان واژه های شعري پیرامون خود احساسش را بیان کرده و اگرچه این مسئله منطبق شده با پرهیز از ساختن ترکیبات مبهم و گاه ناخوش آوا اما بهتر میبود، دایرهی واژگانی گسترش می یافت و اجازهی ورود کلمات بیشتری به شعر داده میشد. به نظر می رسد هنوز ذهن شاعر درگیر واژههای شعری همیشگی است و تلاشی برای واژهسازی و تصاویر نو در کارها دیده نمیشود. در بخشهایی طبیعت و اجسام بیجان در اکثر شعرها همچنان در جایگاه خود هستند و به خودی خود نقش کلیدی در شعر ندارند و در خدمت بیان احساس انسانی شاعر قرار گرفته اند.
در ادامه جلسه نیز، جکتاجی، رحیم چراغی، پیمان نوری، جلیل پور، محمد فارسی، زهرا اکبرزاده و .... از دیگر کسانی بودند که پیرامون این مجموعه نقطه نظراتی ارائه دادند .
یک شعرگیلکی از مجموعه شعر گیلکی« توکه توکه خون» از حمید مقدسیان:
«توکه توکه خون»
خاستیمی
گومار کله ولش ببم
تی دس مئن
ماچ توک بدی مه را
تا هر زمات کی خاستیمی
واخبر بوبوم ایوار
بوکوده مه را زواله
پا به سر
بیدمه جی غیره توکه توکه خون
هیچی از من نمانست
زیمین ˇ سر
برگردان به فارسی:
« قطره قطره خون»
می خواستم / تمشک بوته زار شوم/ در دستت/ غنچهی بوسه دهی به من / تا هر زمان که میخواهی/ باخبر شدم یکباره/ نیمروز گرم مرا پشت سر گذاشته/ دیدم غیر از قطره قطره خون/ چیزی از من نمانده است / بر روی زمین
تهیه و تنظیم: الهام کیانپور