گزارش شعر گیلکی
۱۳۹۴ شنبه ۵ دي
جلسه ی 303 گروه شعر گیلکی با مناسبت « چله شب» و آغاز فصل زمستان، ساعت 5:30 عصر روز دوشنبه 30 آذر با حضور شاعران و فرهنگ دوستان، در خانهی فرهنگ گیلان برگزار شد.
در ابتدا مجری این جلسه، عباس گلستانی، ضمن خوش آمد و خیرمقدم به مهمانان جلسه، عناوین برنامه را اعلام نمود و سپس از میثم نواییان، باستان شناس و پژوهشگر گیلانی دعوت نمود تا جهت سخنرانی پیرامون چله شب به جایگاه بیاید.
نواییان ضمن تبریک به مناسبت فرارسیدن «چله شب» بحث خود را آغاز نمود: شب یلدا در گیلان به چله شب معروف است که چهل روز به چلهی بزرگ و بیست روز به چلهی کوچک اختصاص دارد. چلهی بزرگ در ده بهمن به پایان می رسد که این تاریخ مصادف با جشن سده در ایران باستان است. ذکر این نکته لازم است که بدانیم خیلی از جشن های باستانی ما چون سده، نوروز و مهرگان ارتباطی به زرتشت ندارند، اما چون زرتشتیان همواره پاسبان این آیینهای باستانی بودند، این مراسم به عنوان زرتشتی شناخته شده است.
وی در ادامه گفت: چون زندگی و معیشت گالشها در گیلان مبتنی بر دامداری بوده، بنابراین بسیاری از باورهای بومی شان نیز بر اساس رفتارهای دامها می باشد، یکی از این باورداشتها، پیرامون هواشناسی در روز اول دی ماه است. در روز اول زمستان هنگامی که با نیت دانستن وضعیت هوای زمستان آن سال، در طویله را باز می کردند، چنانچه گوسفند سفید در ابتدا خارج می شد، سفیدی آن را به زمستان پر برف نسبت می دادند و اگر گوسفند سیاه خارج میشد، زمستان را پر از ابرهای سیاه و باران زا می دیدند و اگر گوسفند بور خارج میشد، زمستان را خشک و سخت می خواندند و در نهایت اگر بز در ابتدا از درطویله بیرون میآمد، زمستان را بسیار سخت توام با یخبندان تعبیر می کردند.
نواییان در ادامه افزود: گیلانیان با همدلی وهم نشینی این شب را جشن می گرفتند، چرا که بر عمر روز اندکی افزوده و از عمر شب کمی کاسته میشد. آنها در چله شب از میوههای تو سرخی چون هندوانه و انار استفاده میکردند که نشان از خورشید و نور و گرما است و این نماد آن است که ما در فصل سرد زمستان و در آستانه شب یلدا که شب زایش خورشید است خواستار آنیم تا چون نیاکانمان، آتش درون خود را روشن و حفظ نماییم.
در ادامهی برنامه، ناصر وحدتی و گروه موسیقی با اجرای ترانه های گیلکی رنگ و بوی دیگری به برنامه بخشیدند و جمع حاضر نیز با شور و شوق در بخش هایی با آنها هم نوا شدند.
در بخش دیگر نیز شاعرانی چون مومنی، شهرام دفاعی، سیروس کارگر، فریده صفرنژاد، الهام کیانپور و ... شعرهای گیلکی خود را برای جمع خواندند. در ادامه نیز ناصر وحدتی به نقل گویی پرداخت که بسیار مورد توجه مدعوین قرارگرفت.
در انتهای برنامه نیز از مهمانان با خوراکیهای سفرهی چله شب گیلانی پذیرایی شد.
تهیه و تنظیم: الهام کیانپور
عکسها از: فرزاد فخرایی